Ze kwam bij ons binnen met een probleem. Een ‘concentratieprobleem’. Pfff… dat klinkt zwaar. En ze was niet de eerste. We krijgen regelmatig pubers bij ons met een ‘concentratieprobleem’. Maar wat houdt dat nou eigenlijk in, een concentratieprobleem.
Concentratieproblemen worden meestal gekoppeld aan gedrag dat we waarnemen. Ze doen dan andere dingen dan dat wij als ouders of de leerkrachten van ze verwachten. Ze letten niet op in de klas, zitten voortdurend te kletsen of laten zich afleiden door hun telefoon (of playstation, netflix, of filmpjes op youtube…..) tijdens het huiswerk maken. De redenen hiervoor zijn echter heel erg divers.
Als je goed doorvraagt, blijkt namelijk dat er een ander ‘probleem’ achter zit. Zo kan het meer een probleem zijn met motivatie, plannen, het wel of niet snappen van de lesstof, niet stil kunnen zitten, bang zijn om fouten te maken (faalangst) of hooggevoeligheid.
Want als gamen en netflix series kijken wel goed gaan (en vaak ook nog urenlang achter elkaar) is er echt geen sprake van een concentratieprobleem. Hier gaat het vaak eerder om een motivatieprobleem omdat de puber in kwestie totaal geen zin heeft om aan het huiswerk te beginnen of het nut niet ziet van wat er geleerd moet worden.
Of een kind dat niet stil aan een bureau kan zitten als er huiswerk moet worden gemaakt. Concentratieprobleem? Nee, dit kind heeft het nodig om te bewegen tijdens het leren.
Ook zijn er kinderen die alle prikkels binnen krijgen in een klas. Hierop kunnen ze reageren door lastig gedrag te gaan vertonen en de oorzaak bij de ander te leggen. Concentratieprobleem? Nee, dit kind heeft te leren om zichzelf meer af te sluiten van wat er om hem heen gebeurt en zich te focussen op zichzelf.
Leerlingen die het niet kunnen volgen in de klas en de uitleg niet snappen, gaan om dit te camoufleren soms clownesk gedrag vertonen. Concentratieprobleem? Nee, ze hebben extra of andere uitleg nodig en soms is het nodig om terug te gaan naar daar waar ze de boot hebben gemist.
Dan heb je ook nog de kinderen met faalangst. Als je bang bent om fouten te maken, is het soms veiliger om er helemaal niet aan te beginnen. En als deze kinderen al aan hun taak beginnen, slaat de twijfel of het goed is wat ze doen toe en wordt het heel moeilijk een taak af te ronden. Concentratieprobleem? Nee, deze kinderen mogen leren vertrouwen op hun eigen kwaliteiten en capaciteiten.
En wat denk je van de puber bij wie in zijn of haar kamer een ware veldslag heeft plaatsgevonden met het bureau als ultiem resultaat van een geslaagde ontploffing. Bij wie het maar niet lukt om te beginnen met het huiswerk? En ook geen idee heeft waar te beginnen? Concentratieprobleem? Nee, een goede planning kan het voor deze puber makkelijker maken om te beginnen omdat hij alleen maar zijn planning hoeft te volgen. En ook een opgeruimd bureau kan wonderen verrichten.
Er zijn dus een heleboel redenen waarom het concentreren niet lukt. Bij de leerling aan het begin van deze blog, bleek het een gebrek aan motivatie, waardoor ze het niet voor elkaar kreeg om aan haar huiswerk te beginnen. Voor haar was het heel belangrijk dat ze zelf mocht bepalen hoe ze haar tijd indeelde. Ze is zelf een planning gaan maken, waarin ze ook haar vrije tijd (!) inplande. En de enorme berg huiswerk waar ze zo tegenop zag, bleek uiteindelijk best mee te vallen. Het werden kleine hobbeltjes, die voor haar goed te doen waren.
We gaan graag samen met jouw kind op zoek. Wat maakt het een probleem voor hem of haar. Wanneer lukt het hem of haar niet om zich te concentreren? Wanneer lukt het wel? En hoe lang lukt het dan?
En als we weten wat de onderliggende reden is, kunnen we op zoek naar de oplossing. En deze oplossing hoeft helemaal niet zo ingewikkeld te zijn. Denk bijvoorbeeld aan:
- Het gebruiken van de pomodoro techniek.
- Spullen klaarleggen die je nodig hebt (en de rest wegleggen).
- Opgeruimd bureau.
- Vaste tijden voor gamen/netflix.
- Vaste huiswerk tijden.
- Leren en bewegen tegelijk.
- Leren afsluiten voor emoties van anderen.
- Planning maken zodat je weet wat je moet doen (organiseren).
- Tegen jezelf zeggen: ‘dit is belangrijk, nu ga ik opletten’.
- Jezelf een beloning in het vooruitzicht stellen.
En de oplossing die het allerbeste werkt? Dat is diegene die de puber zelf bedenkt!